Rễ nhàu cho người cao huyết áp, xương khớp
Nhàu thuộc họ cà phê, mọc nhiều ở những vùng ẩm thấp như bờ sông, suối, mương rạch. Từ lâu, nhân dân ta và nhiều quốc gia khác trên thế giới như Campuchia, Philippines, Ấn Độ… đã biết dùng cây nhàu, đặc biệt là rễ nhàu để làm thuốc.
> Xem thêm: Trái nhàu sấy khô gói 500g
Lương y Nguyễn An Cư – một thầy
thuốc nổi tiếng của Nam bộ trước Cách mạng Tháng Tám đã xếp nhàu vào nhóm 300 vị
thuốc nam được khuyến khích dùng xen kẽ với thuốc bắc để nâng cao hiệu quả và
tiết kiệm cho người bệnh.
Cố giáo sư Đỗ Tất Lợi – một nhà nghiên cứu dược học nổi
tiếng, “cây đại thụ” của nền y học cổ truyền Việt Nam đã xếp nhàu vào danh mục
những vị thuốc về huyết áp. Hiện nay, nhiều xí nghiệp dược trong nước cũng đã
nghiên cứu và đưa ra thị trường nhiều sản phẩm từ nhàu.
Đặc biệt, trên cây nhàu thì rễ nhàu là bộ phận được dùng làm thuốc nhiều hơn cả (dù nhiều bộ phận của nhàu như lá, quả, vỏ cây đều được dùng làm thuốc). Rất nhiều chuyên gia trong nước và quốc tế đã đánh giá cao dược tính của bộ phận này. Rễ nhàu có thể thu hái quanh năm nhưng nhiều người cho rằng rễ nhàu lấy vào mùa đông là tốt nhất, dược tính cao nhất.
Có nhiều cách lấy rễ nhàu nhưng
thường người ta sẽ không đào cả cây lấy rễ. Thay vào đó, người ta thường chọn
thu tại mỗi cây 1 – 2 nhánh rễ lớn sau đó tăng cường chăm bón để cây vẫn phát
triển khỏe mạnh.
Cách dùng rễ nhàu làm thuốc
Rễ nhàu thu được sẽ được cắt
thành các đoạn phù hợp. Loại bỏ các rễ quá nhỏ, rửa sạch đất cát. Sau đó, thái
mỏng, phơi khô để bảo quản và dùng dần. Hiện một số cơ sở lớn cũng sản xuất rễ
nhàu khô tập trung với máy móc để thái mỏng rễ và sấy khô. Rễ nhàu khô có màu
vàng như màu nghệ, thơm dịu.
Dược liệu này khi nếm sẽ thấy có
vị chát, tính bình. Quy vào kinh thận, đại tràng với khả năng năng trừ phong thấp,
bình can, giáng nghịch, nhuận tràng. Thường được dùng để giảm nhanh các chứng
đau nhức xương khớp, cao huyết áp. Đặc biệt, rễ nhàu cũng rất giàu dưỡng chất
nên y học cổ truyền thường dùng để bồi bổ cho phụ nữ sau sinh sức khỏe yếu, mệt
mỏi. Tăng cường miễn dịch và tăng sức đề kháng cho cơ thể.
Những nghiên cứu và công dụng của
rễ cây nhàu
Như đã trình bày ở trên, không chỉ
tại Việt Nam mà rễ nhàu còn được thế giới tin dùng. Vị thuốc nam này là đối tượng
nghiên cứu của rất nhiều công trình nghiên cứu lớn nhỏ.
Trong đó, nhóm nghiên cứu gồm
giáo sư Caujolle – Giám đốc Trung Tâm khảo cứu Quốc gia Pháp về độc tính của
các chất, giáo sư Ikeda thuộc Trung Tâm Nghiên cứu vệ sinh quốc gia của Nhật Bản,
giáo sư Youngken thuộc Trường Đại học Dược khoa Massachusette đã phân tích dược
tính của rễ nhàu và khẳng định chúng chứa nhiều hợp chất thiên nhiên như:
lignin, pholysaccharide, flavonoid, betasitosterol, irridoid, chất béo,
scoppletin, catechin, damnacanthal, alkaloid và nhiều khoáng tố vi lượng như
trong dịch quả.
Sau nghiên cứu phân tích dược
tính, nhóm nghiên cứu đã thí nghiệm và nhận thấy tinh chất rễ nhàu có tác dụng
lợi tiểu và nhuận tràng nhẹ, hạ huyết áp kéo dài, làm êm dịu thần kinh, rất ít
độc và hoàn toàn không gây nghiện.
Sách “Gia y trị nghiệm” của Lương
y Việt Cúc cũng có ghi lại “rễ nhàu vị đắng, ấm, thông huyết mạch, trừ phong tê
nhức mỏi, hạ huyết áp”. Trên thực tế, theo kinh nghiệm sử dụng của nhiều người
thì rễ nhàu có 2 tác dụng đáng lưu ý là dưỡng tâm an thần và thông kinh hoạt
huyết. Rễ nhàu cũng có khả năng điều hòa huyết áp. Đặc biệt là hạ huyết áp ở những
người huyết áp cao. Giúp huyết áp ổn định.
Vào những năm 1980 – 1985, giáo sư Bùi Chí Hiếu và cộng sự tại Viện Y học dân tộc TP Hồ Chí Minh đã thử nghiệm lâm sàng bài thuốc hạ áp có thành phần rễ nhàu (16g) qua đó chứng minh vị thuốc này có tác dụng hạ áp tốt ở liều điều trị đồng thời ổn định huyết áp hiệu quả ở liều duy trì. Riêng với những người thường hay căng thẳng tâm lý, dễ bực bội, cáu gắt, khó ngủ thì rễ nhàu sẽ giúp người bệnh cảm thấy tinh thần thoải mái, dễ ngủ hơn.
Nhận xét
Đăng nhận xét